Piet
Paaltjens
Dichter-dominee 1835 - 1894
Beschrijvinge van den edelen Dranck Coffy.
HIer! kom hier ghy drinck-gesinden,
Minnaers van een mont vol Roocks,
Hier is nob'len Dranck te vinden,
En een lekker Pypjen smoocks!
Laet de France Wijntjes varen,
Geeft het Berrigs-bier de schop;
Om je sinnnen te bewaren
Neemt een Copje Coffy op.
Dit 's oprechte Turckzen Balzem,
En een kosje wonder graeg,
Beter als extract van Alzem
Voor een al te slappe maeg:
Soo ghy wist de Deugt en Krachten
Van dit Souveraine Kruyt,
Ghy en zoud het niet verachten,
Noch voor Boon-zop schelden uyt:
't Is te weerdigh om te laeken:
En ik acht de kreupels niet,
Als sy roepen hoe kan 't smaken,
Daer het als Smids water siet?
Dikwils moet ik met haer gekken:
Want sy weten haren muyl
Even eens zoo scheef te trekken
Als een vieze Kerrik Uyl:
Doch men moet het haer vergeven
Die onnoos'le slechte lien:
Want sy hebben van haer leven
Niet veel vreemden drank gezien:
Nu 't wat bitter in de mont is
Is het daatlijk Foey en Fy,
Of sy meenen dat het stront is!
Zy verstaen geen Ruytery,
Konnen zy van paerden weten?
Daer zy hebben op een Bock
Al'er leven lang gezeten,
Of haer Moejers Bezem stock?
Of die Zulletjes wat praten,
Meenje Vrienden dat ik zel
Daerom 't Coffy drinken laten?
Neen het smaeckt ons al te wel.
Coffy is gesont gedroncken,
En een zuyvre Medicijn,
Zoo je hallif bent beschoncken
Door de krachten van de Wijn,
't Sal den damp en vochtigheden
(Drinkt een kop of twee daer van)
Veylig trekken naer beneden
Uyt je teere Herssen-Pan:
Soo dat ghy zoo veel sult loosen
Even oft een kraentjen was,
Als ghy in u keel kon hoosen
Met een Pint of mingels glas;
En ghy sult terstont weer komen
In u voorige Postuur:
Want den damp wert weg genomen
Min als in een hallef uur.
Vrienden zoo je meer wilt hooren
Waer je Coffy van bevrydt,
Leent je kittelige ooren
My dan voor een weynig tydt:
Coffy (neemt het heet en warrem)
Dryft de koude winden uyt;
En het salleft meer den darrem
Als Apteekers worrem-kruyt,
't Zelje Buyck pyn strax genesen:
Soo g'u keel met Coffy spoelt,
Gout en kan soo goet niet wesen,
Soo je Pyn in 't Hooft gevoelt.
Hebje leep, en druypend' oogen,
Hout de waesem voor 't gesicht,
't Sal beginnen op te droogen,
Dat allengs je pyn verlicht.
Neemt ses Kopjes alle dagen,
Zuygt een pyp of twee Toeback,
Zoo je wenst te zijn ontslagen
Van dit lastig ongemack.
Hebje een dagh drie vier gezoopen
Al te veel van Bacchus nat,
En als hallef mal geloopen,
Kom en droog je zeyltjes wat!
Kom! en rust wat van je woelen,
Koop gezontheyt voor je gelt:
Coffy zal het weer verkoelen
Zoo u lichaem is ontstelt.
Soo je wilt by nacht studeeren,
Om de moejelijcke Vaeck
Van u oogen af te keeren,
Dat je niet in slaep en raeck,
Neemt een Pintjen of een hallef
(Doch de ruymte kan niet schaen)
Van dees onvervalste Sallef
Al de Slaep-lust sal vergaen;
't Zalje tot de Study wekken,
(Als'er maer de kop na staet)
En je zinnen beter trecken
Als den gulden Dageraet.
Voelje pijn in Nier, of Lenden
Een onlijdelijcke smert
Dat gh'u nauwelijks kunt wenden
Wijl je zoo gepynigt werdt,
Coffy zal je pijn versachten,
En tot u verlichting zijn,
Coffy zel ik beter achten
Als de beste Medicijn.
Maer je hoeft niet lang te termen
't Is niet bitter in de mont;
Want je dient het in te nemen
Heeter als je 't lijden kont.
Hebje krimping in de darmen,
Dat je legt, en woelt in 't bedt,
En men u de buyk moet warmen
Met een heet gemaekt Servet.
Soo je van 't Colijck geknelt zijt,
En het pynelyk Graveel;
Of met Zinckinge gequelt zyt,
Met een heesch' of schorre keel,
Coffy, Coffy moet je kost zijn,
Set de Salf-pot aen een zy,
Soo je Vaerdigh wilt verlost zyn
En van alle qualen vry:
Wilje in gesontheyt leven
Drinkt wat Coffy alle daeg,
Dat u appetijt sal geven
En een wonder grage maeg:
Soo het's morgens werdt gedroncken,
Sal men van dien dag niet zyn
Overwonnen, noch beschoncken
Door de dampen van de Wyn:
Soo dat j'ombeschroomt meugt treden
In een Dronckemans gelag,
En aldaer je gelt besteden
't Overige van den dag.
Siet, hier sieje nu de waerde
En de deugt van 't Coffy nat;
Een Genees kruyt, dat de aerde
Heerelijker niets omvat;
Soek vry Noorden, zoek vry Zuyden,
Gaet vry naer het Oost, of West,
Maer in Hollandt zyn de Kruyden
Van het Coffy alderbest,
Wilt ghy veylig zyn genesen
Proef dan hoe dit kosje smaekt:
Want ik heb de weg gewesen
Daer men tot gesontheyt raekt,
Coffy is niet vies: maer zvyver,
Kom dan in, en proef dees Dranck:
Yder Kopjen is een stuyver,
Yder pypjen is een blanck.
Pieter Elsevier. 1643 - 1696
Den lacchenden Apoll, uytbarstende in drollige rymen.
Baltes Boekholt, Amsterdam 1667